Triệu Lao Động Phi Chính Thức Khao Khát Mạng Lưới An Sinh Xã Hội!

Triệu Lao Động Phi Chính Thức Khao Khát Mạng Lưới An Sinh Xã Hội!

Hơn 33 triệu lao động phi chính thức tại Việt Nam, chiếm hơn 60% tổng số lao động, đang đối mặt với nguy cơ thiếu bảo vệ an sinh xã hội. Họ làm việc vất vả với thu nhập thấp, phần lớn dưới mức lương tối thiểu, nhưng lại thiếu các chế độ bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, và bảo hiểm thất nghiệp. Điều này đặt ra thách thức lớn cho cả người lao động và hệ thống an sinh xã hội quốc gia.

90% lao động phi chính thức không có bảo hiểm: Thống kê cho thấy hơn 90% lao động phi chính thức không tham gia bất kỳ hình thức bảo hiểm nào, gây ra hệ lụy nghiêm trọng khi gặp rủi ro về sức khỏe, mất việc làm hay tuổi già. Nhiều người khao khát được tham gia mạng lưới an sinh, nhưng điều kiện và khả năng tiếp cận vẫn còn nhiều hạn chế.

Câu chuyện của những người lao động: Bà Đinh Thị Thu Thảo, tài xế xe công nghệ 50 tuổi tại TP.HCM, từng tham gia BHXH bắt buộc nhưng sau khi nghỉ việc và chuyển sang lái xe công nghệ, bà không còn được hưởng chế độ này. Bà mong muốn có lương hưu khi về già nhưng điều đó hiện nay rất khó khăn. Tương tự, chị Huỳnh Ngọc Bích, bảo mẫu tại một nhóm trẻ gia đình, cũng khao khát được tham gia BHXH bắt buộc nhưng do quy mô nhóm trẻ nhỏ nên không được ký hợp đồng lao động và tham gia bảo hiểm. Thu nhập thấp khiến việc tham gia BHXH tự nguyện trở nên quá sức với chị.

Giải pháp cần thiết: Các chuyên gia cho rằng cần có những giải pháp mạnh mẽ để mở rộng lưới an sinh xã hội đến với khu vực phi chính thức. Điều này bao gồm việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, cải thiện chính sách BHXH tự nguyện để hấp dẫn hơn, cùng với các chính sách hỗ trợ từ nhà nước để người lao động dễ dàng tiếp cận.

#LaoĐộngPhiChínhThức #AnSinhXãHội #BHXH #BHYT #ViệtNam #ChínhSáchXãHội #ThuNhậpThấp #BảoHiểm #LaoĐộngTựDo #TháchThứcAnSinh

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thống kê, tại Việt Nam, số lao động có việc làm phi chính thức chung (bao gồm cả lao động làm việc trong hộ nông, lâm nghiệp và thủy sản) là khoảng 33 triệu người, chiếm trên 60% trong tổng số lao động có việc làm. Họ thường làm các công việc giản đơn, mức thu nhập thấp, đáng chú ý là tỉ lệ lớn lao động phi chính thức có thu nhập dưới mức lương tối thiểu vùng. Do vậy, họ thường kéo dài thời gian làm việc.

Lao động phi chính thức ít được tiếp cận chính sách an sinh

Công việc vất vả và nhiều rủi ro nhưng họ lại không được bao phủ bởi lưới an sinh. Số liệu thống kê cho thấy có đến trên 90% lao động phi chính thức không tham gia vào bất kì một loại hình bảo hiểm nào, một tỷ lệ nhỏ tham gia BHXH tự nguyện và có BHXH bắt buộc, đặt ra những hệ lụy to lớn cho người lao động khi gặp rủi ro dẫn đến mất thu nhập, tổn thương về sức khỏe, tuổi tác cũng như những thách thức lớn cho hệ thống an sinh xã hội quốc gia.

Thực tế, rất nhiều lao động tự do mong muốn được tham gia vào mạng lưới an sinh song điều kiện cũng như khả năng tiếp cận còn hạn chế.

Đơn cử, bà Đinh Thị Thu Thảo (gần 50 tuổi, tài xế xe công nghệ tại TP HCM) từng tham gia BHXH bắt buộc. Năm 2024, công ty không có đơn hàng kéo dài, bà nghỉ việc và chuyển sang chạy xe công nghệ để lo cho gia đình. Hiện bà có hơn 8 năm tham gia BHXH, nguyện vọng của bà là có lương hưu để đỡ gánh nặng khi về già nhưng từ sau khi chạy xe công nghệ, bà không còn được tiếp cận chính sách BHXH bắt buộc.

Lao động phi chính nghe tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình

“Tính chất công việc của chúng tôi không khác gì những người lao động làm việc trong những ngành nghề khác nhưng lại chỉ là đối tác của các công ty cung cấp ứng dụng công nghệ nên không được tham gia BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cũng như các quyền lợi liên quan”- bà Thảo nói. Bà mong muốn Nhà nước có quy định để các doanh nghiệp ký kết hợp đồng lao động và đóng bảo hiểm cho tài xế lâu năm, xem chạy xe công nghệ là nghề chính để họ được hưởng các chế độ an sinh sau này.

Chị Huỳnh Ngọc Bích (bảo mẫu tại nhóm trẻ gia đình tại quận 8, TP HCM) cũng mong muốn được tham gia BHXH bắt buộc. Chị Bích có 8 năm làm phụ bếp và bảo mẫu cho các nhóm trẻ mầm non, tuy nhiên quy mô của các nhóm trẻ này đều nhỏ nên chị không được ký hợp đồng lao động hay tham gia các loại hình bảo hiểm. “Với điều kiện của tôi, thu nhập thấp lại phải một mình phải gánh vác toàn bộ chi phí sinh hoạt cho gia đình 4 người thì hoàn toàn không có khả năng tham gia BHXH tự nguyện bởi tỉ lệ đóng cao. Tôi hy vọng Nhà nước sẽ nâng mức hỗ trợ để lao động phi chính thức dễ tiếp cận hơn với BHXH tự nguyện hoặc quy định các chủ nhóm lớp mầm non phải tham gia BHXH bắt buộc cho người lao động”- chị Bích nói.

Từ thực tế trên, theo nhiều chuyên gia, để mở rộng lưới an sinh đến khu vực phi chính thức, bên cạnh mở rộng, bổ sung đối tượng tham gia BHXH bắt buộc cần cải thiện chính sách BHXH tự nguyện sao cho hấp dẫn cùng với các chính sách hỗ trợ từ nhà nước để người lao động dễ dàng tiếp cận.

Thanh Yên