Sốc: Bộ Công an đề xuất đại tu luật tử hình, hàng loạt điều khoản gây tranh cãi cần sửa đổi!

Sốc: Bộ Công an đề xuất đại tu luật tử hình, hàng loạt điều khoản gây tranh cãi cần sửa đổi!

#TửHình #LuậtHìnhSự #SửaĐổiLuật #BộCôngAn #AnNinhThủĐô

Mới đây, Bộ Công An đã gây chấn động dư luận khi đề xuất sửa đổi hàng loạt quy định liên quan đến hình phạt tử hình tại Việt Nam. Theo đó, nhiều điều khoản hiện hành được cho là còn nhiều bất cập, gây khó khăn trong thực tiễn áp dụng. Bản đề xuất này tập trung vào việc làm rõ hơn các điều kiện áp dụng án tử, thời hiệu thi hành án và đặc biệt, tạo thêm tính nhân đạo trong việc xử lý các trường hợp đặc biệt.

Những bất cập hiện hành và đề xuất sửa đổi:

Một trong những vấn đề được Bộ Công an chỉ ra là sự mơ hồ trong việc định lượng tội phạm để áp dụng án tử hình. Ví dụ, các tội danh sản xuất, vận chuyển và mua bán trái phép ma túy với khối lượng từ 100 gram heroin, cocaine, methamphetamine trở lên đều có khung hình phạt từ 20 năm tù đến tử hình. Sự rộng rãi này khiến việc quyết định áp dụng án tử hình gặp nhiều khó khăn trong thực tế, dẫn đến những tranh luận pháp lý.

Đáng chú ý, đề xuất còn đề cập đến trường hợp những người bị bệnh hiểm nghèo như ung thư giai đoạn cuối, nhiễm HIV/AIDS giai đoạn cuối với tiên lượng xấu. Hiện nay, những người này mặc dù bệnh tình như một bản án tử nhưng vẫn phải tạm giam và điều trị, chờ thi hành án mà chưa có quy định cụ thể nào về việc miễn thi hành án tử hình.

Về thời hiệu thi hành án tử hình, Bộ luật Hình sự hiện hành quy định thời hiệu là 20 năm. Tuy nhiên, sau khi hết thời hiệu này, luật lại không quy định rõ ràng việc chuyển đổi hình phạt hay trả tự do cho người bị kết án, dẫn đến nhiều vướng mắc trong thực tiễn.

Đề xuất cụ thể của Bộ Công an:

Để khắc phục những bất cập trên, Bộ Công an đề xuất một loạt sửa đổi quan trọng:

* Hoãn thi hành án tử hình: Tòa án có thể hoãn thi hành án tử hình trong 2 năm đối với người bị kết án. Thời gian này cho phép bị cáo có cơ hội khắc phục hậu quả (ví dụ như nộp 3/4 tài sản tham nhũng để được xem xét giảm án xuống tù chung thân theo khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự). Thời gian hoãn án 2 năm cũng được cho là hợp lý, dựa trên thực tế thời gian thi hành án tử hình nhanh nhất cũng mất 16 tháng (với bị cáo không xin ân giảm) và 30 tháng (với bị cáo xin ân giảm).

* Thời hạn áp dụng khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự: Việc quy định thời hạn 2 năm cho việc xét đơn ân giảm án cũng giúp giảm áp lực cho Chủ tịch nước và các cơ quan liên quan.

* Hết thời hiệu thi hành án tử hình: Đề xuất bổ sung quy định tại Điều 60 Bộ luật Hình sự, theo đó, sau khi hết thời hiệu 20 năm, người bị kết án tử hình sẽ được chuyển xuống hình phạt tù chung thân (có hoặc không xét giảm án), cùng với quy định rõ ràng về thủ tục tố tụng cho trường hợp này.

Những đề xuất này của Bộ Công an đang nhận được sự quan tâm rất lớn của dư luận. Việc sửa đổi luật hình sự liên quan đến án tử hình là một vấn đề hết sức nhạy cảm và cần được cân nhắc kỹ lưỡng, đảm bảo tính công bằng, nhân đạo và phù hợp với thực tiễn. Liệu những đề xuất này có được thông qua và tạo ra những thay đổi tích cực cho hệ thống tư pháp Việt Nam? Chúng ta hãy cùng chờ xem.

Theo Bộ Công an, các quy định về hình phạt tử hình hiện còn nhiều bất cập. Các mức định lượng và loại hình phạt trong các khung có mức hình phạt cao nhất là tử hình ở một số tội danh còn tương đối rộng, dẫn đến căn cứ để tuyên hình phạt tử hình còn gặp khó khăn trên thực tế.

Ví dụ, các tội sản xuất trái phép chất ma túy, vận chuyển trái phép chất ma túy, mua bán trái phép chất ma túy tại khoản 4 Điều 248, Điều 250, Điều 251 Bộ luật Hình sự đều quy định phạt tù 20 năm, chung thân hoặc tử hình nếu khối lượng ma túy từ 100 gam Heroine, Cocaine, Mathaphetamine,… trở lên.

Về phạm vi không áp dụng hình phạt tử hình, trường hợp người bị bệnh hiểm nghèo như ung thư giai đoạn cuối, nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn AIDS đang có nhiễm trùng cơ hội, tiên lượng xấu là những căn bệnh như một bản án tử hình nhưng vẫn phải tạm giam kết hợp điều trị tích cực để chờ thi hành án mà chưa có quy định không áp dụng hình phạt tử hình hoặc không thi hành án tử hình với những đối tượng này.

Về thời hiệu thi hành án tử hình, theo Bộ luật Hình sự hiện hành, khi hết thời hạn quy định, người bị kết án không phải chấp hành về bản án đã tuyên, đối với các trường hợp xử phạt tử hình thì thời hiệu thi hành bản án là 20 năm tù. Nhưng Bộ luật này lại không có quy định sau khi hết thời hiệu thi hành bản án tử hình, người bị kết án tử hình có được chuyển xuống hình phạt khác như: tù chung thân, phạt tù có thời hạn hay được trả tự do và chưa có thủ tục chuyển hình phạt…

Do đó, Bộ Công an đã đề xuất sửa đổi một số quy định khác liên quan đến hình phạt tử hình như bổ sung quy định về việc Tòa án có thể tuyên hoãn thi hành án tử hình 2 năm đối với người bị kết án tại thời điểm tuyên bản án tử hình.

Quy định này vừa đảm bảo tính nhân đạo, vừa phù hợp với thực tiễn và giải quyết một số vướng mắc bất cập về thời hạn nêu trên. Ngoài ra, theo tổng kết thực tiễn, trường hợp thi hành án tử hình nhanh nhất cũng mất 16 tháng với bị án không xin ân giảm và 30 tháng với bị án xin ân giảm, nên việc tạm hoãn 2 năm là phù hợp. Trong 2 năm đó, các đối tượng nêu tại khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự có thời gian để thực hiện khắc phục hậu quả (nộp 3 /4 tài sản tham nhũng để chuyển thành tù chung thân).

Mặt khác, việc quy định thời hạn áp dụng khoản 3 Điều 40 Bộ luật Hình sự là 2 năm vừa đảm bảo công bằng tránh việc lợi dụng. Thời hạn 2 năm để xét đơn ân giảm cũng giúp giảm áp lực cho Chủ tịch nước và các cơ quan giải quyết đơn xin ân giảm.

Đặc biệt, Bộ Công an cũng đề xuất bổ sung quy định tại Điều 60 Bộ luật Hình sự về trường hợp hết thời hiệu thi hành bản án tử hình. Theo đó, sau khi hết thời hiệu thi hành bản án tử hình, người bị kết án tử hình được chuyển xuống hình phạt tù chung thân hoặc chung thân không xét giảm án; bổ sung quy định về thủ tục tố tụng khi người bị kết án được chuyển sang hình phạt tù chung thân hoặc chung thân không xét giảm án.

Huệ Linh