Sáp nhập xã: Trình độ, nhiệt huyết đủ đầy, nhưng thiếu “huyện ủy viên” thì khó trụ lại?

## Sáp nhập xã: Trình độ, nhiệt huyết đủ đầy, nhưng thiếu “huyện ủy viên” thì khó trụ lại?

#sápnhậpxã #cánhcổngiữlại #cánbộcấpxã #chínhquyềndịa phương #tươnglaicấpthônxã

Lời Tòa soạn: Toàn quốc đang ráo riết chuẩn bị cho chủ trương sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện và sắp xếp lại cấp xã, hướng tới mô hình chính quyền hai cấp: tỉnh và xã. Điều này đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là việc sắp xếp, bố trí cán bộ, công chức cấp xã. Bài viết dưới đây của VietNamNet phản ánh thực tế này.

Đủ tài, đủ tâm, nhưng liệu có đủ “quyền lực” để ở lại?

Việc sắp xếp lại hệ thống hành chính cấp xã đang đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của đội ngũ cán bộ, công chức đang công tác tại các địa phương. Dự kiến, số lượng đơn vị hành chính cấp xã sẽ giảm mạnh từ 10.035 xuống còn khoảng 5.000. Cấp xã sẽ gánh vác thêm nhiều trọng trách, quyền hạn của cấp huyện, đồng thời được trang bị trung tâm hành chính công hiện đại. Một số cán bộ huyện, tỉnh sẽ được điều về xã. Chế độ công chức sẽ được thống nhất từ Trung ương đến địa phương.

Tuy nhiên, Bộ Nội vụ cũng đề xuất giữ nguyên biên chế cấp xã trong 5 năm đầu, sau đó sẽ tinh giản những cán bộ, công chức không đủ tiêu chuẩn. Điều này khiến nhiều người lo lắng, đặc biệt là những cán bộ trẻ, năng động, được điều động từ huyện về xã.

Câu chuyện của những người trẻ đầy nhiệt huyết

Anh T., một phó phòng trẻ đầy triển vọng ở Thanh Hóa, được điều động về làm Chủ tịch xã. Ban đầu, anh gặp rất nhiều khó khăn trong việc thích ứng với công việc mới, từ việc tổ chức cuộc họp đến việc giải quyết các vấn đề của người dân. Anh chia sẻ: “Làm chủ tịch xã khác hẳn so với làm chuyên môn ở huyện. Thời gian đầu, tôi rất bỡ ngỡ, phải tham khảo kinh nghiệm của các tiền bối rất nhiều”. Tuy nhiên, bằng sự nỗ lực và gần gũi với dân, anh đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần giải quyết gọn gàng công tác giải phóng mặt bằng và giảm thiểu đơn thư khiếu nại. Dù vậy, anh vẫn trăn trở vì không phải là huyện ủy viên, điều mà anh lo lắng sẽ ảnh hưởng đến cơ hội ở lại sau đợt sáp nhập.

Tương tự, anh K., một Chủ tịch xã khác, cũng bày tỏ sự lo ngại. Anh cho rằng, tiêu chí đánh giá cán bộ cấp xã cần dựa trên năng lực thực tế, chứ không nên chỉ dựa trên chức danh. Nhiều cán bộ xã hiện nay là những người trẻ, năng động, có trình độ chuyên môn cao, nhưng thiếu chức danh thường vụ hay huyện ủy viên, khiến họ khó có cơ hội được giữ lại sau sắp xếp.

Yếu tố “tiên quyết” đầy lo lắng:

Các lãnh đạo xã cho biết, hầu hết cán bộ xã hiện nay đều trẻ, có trình độ, nhiệt huyết. Tuy nhiên, việc thiếu chức danh thường vụ hay huyện ủy viên đang là yếu tố “tiên quyết” khiến họ lo lắng về tương lai công việc. Điều này đặt ra câu hỏi về việc đánh giá cán bộ cần dựa trên tiêu chí nào để đảm bảo sự công bằng và hiệu quả trong quá trình sắp xếp, bố trí cán bộ sau sáp nhập. Liệu rằng, tiêu chí năng lực, chuyên môn và hiệu quả công việc có được đặt lên hàng đầu, hay các yếu tố khác vẫn sẽ đóng vai trò quyết định? Đây là bài toán khó cần giải đáp để đảm bảo sự ổn định và phát triển của hệ thống chính quyền địa phương trong thời gian tới.

Lời Tòa soạn:

Hiện cả nước chuẩn bị các phương án thực hiện chủ trương sáp nhập tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sắp xếp lại cấp xã để tiến tới mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh và cấp cơ sở (cấp xã).

Chính vì vậy, tổ chức bộ máy của cấp xã tới đây sẽ có nhiều thay đổi:

– Dự kiến cả nước sẽ còn khoảng 5.000 đơn vị hành chính cấp xã thay vì 10.035 như hiện nay.

– Cấp xã sẽ đảm nhận thêm nhiệm vụ, quyền hạn của cấp huyện hiện nay; được trao nhiều quyền hạn hơn và sẽ có trung tâm hành chính công.

– Một số cán bộ công chức cấp huyện, cấp tỉnh sẽ về xã.

– Sẽ thực hiện chế độ công chức thống nhất từ Trung ương đến địa phương, không phân biệt công chức cấp xã với cấp tỉnh.

Trước mắt, Bộ Nội vụ đề xuất giữ nguyên số lượng biên chế cấp xã nhưng trong vòng 5 năm sau khi sắp xếp sẽ thực hiện tinh giản cán bộ, công chức cấp xã không đủ tiêu chuẩn, điều kiện.

VietNamNet thực hiện loạt bài “Sáp nhập xã: Ai đi, ai ở?” ghi nhận những câu chuyện thực tế từ đội ngũ cán bộ, công chức, người lao động đang làm việc ở xã, từ đó đặt ra những vấn đề cần giải quyết trong quá trình sắp xếp lại các đơn vị hành chính.

‘Thời gian đầu về xã, tôi rất bỡ ngỡ’

Tốt nghiệp đại học, anh T. về công tác tại một phòng của một huyện ở Thanh Hóa. Sau những năm tháng nỗ lực phấn đấu, anh được bổ nhiệm làm phó phòng. Nhận thấy năng lực của T. tốt, có tố chất, chuyên môn tốt nên lãnh đạo huyện đã điều động anh về cơ sở làm chủ tịch xã. Mục đích anh T. về xã công tác là để phát huy từ cơ sở, tạo nguồn nhân lực cho huyện.

Theo chia sẻ của anh T., thời điểm anh được điều động về xã cũng là lúc tình hình địa phương đang rất phức tạp về công tác giải phóng mặt bằng. Bên cạnh đó, người dân có nhiều đơn từ kiện cáo.

Khu đô thị Bình Minh, phường Đông Hương, TP Thanh Hóa. Ảnh: Lê Dương

Từng là một phó trưởng phòng làm chuyên môn, anh T. thường xuyên tiếp xúc với nhân dân. Nhưng khi đảm nhiệm công việc của người đứng đầu chính quyền xã, tổ chức các cuộc họp, anh rất bỡ ngỡ, thậm chí không biết phải bắt đầu từ đâu.

“Làm chủ tịch xã khác hẳn so với làm chuyên môn ở trên huyện. Thời gian đầu về xã, tôi rất bỡ ngỡ, không biết triển khai các cuộc họp như thế nào và kết luận ra làm sao cho đúng, trúng. Những cuộc họp quan trọng, tôi thường phải tham vấn các chủ tịch, bí thư trước đó. Thậm chí với các cuộc họp ít quan trọng, tôi để phó chủ tịch chủ trì để quan sát” – anh T. chia sẻ.

Cũng theo anh T., để làm quen địa bàn và nắm bắt được công việc mới, anh phải mất cả năm trời. Song song với việc học hỏi thể thức làm việc, anh thường xuyên xuống các thôn gặp gỡ nhân dân, chia sẻ với họ. Chính vì vậy mà công tác giải phóng mặt bằng ở địa phương được giải quyết gọn lẹ, đơn thư phản ánh cũng giảm đi đáng kể.

Dù đang làm tốt công việc nhưng có một điều khiến anh T. trăn trở. Đó là, anh chưa phải là huyện ủy viên nên với việc sắp xếp lãnh đạo cấp xã khi sáp nhập, những cán bộ như anh khó có cơ hội ở lại.

Yếu tố “tiên quyết” đầy lo lắng

Trường hợp anh K. cũng tương tự. Là một chủ tịch xã, anh cho biết hằng năm, huyện đều có các đợt luân chuyển cán bộ từ xã này sang xã khác, từ huyện về xã để thay thế những người yếu kém.

Đầu năm 2024, khi đang là phó phòng ở huyện, anh K. được điều động, bổ nhiệm làm chủ tịch xã. Tính đến thời điểm này, anh mới giữ chức chủ tịch được hơn 1 năm.

Tuyến đại lộ Lê Lợi, TP Thanh Hóa. Ảnh: Lê Dương

“Cán bộ xã bây giờ đa phần là anh em trẻ, có bằng cấp và trình độ chuyên môn, được điều động từ huyện về. Do đó, khi sắp xếp, bố trí cán bộ cấp xã, cấp trên cần đánh giá ai có năng lực thì giữ lại để phát huy, người nào không làm được thì thay thế” – anh K. kiến nghị.

Theo các lãnh đạo xã, xét về trình độ, chuyên môn, năng lực và tuổi tác thì họ có đủ điều kiện và có cả nhiệt huyết với công việc. Tuy nhiên, yếu tố “tiên quyết” khiến họ lo lắng chính là việc không có chức danh thường vụ hay huyện ủy viên nên không nằm trong đối tượng được “ưu tiên” khi sắp xếp, bố trí lại cán bộ trong đợt sáp nhập xã lần này.

(Tên nhân vật trong bài đã được thay đổi)

Lê Dương