“Quy hoạch quá nhiều và rối: Đại biểu Quốc hội kêu gọi giảm từ 100 xuống còn 6 loại quy hoạch để giải phóng không gian phát triển” #QuyHoạchQuáNhiềuVàRối

Sáng 28-5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội (QH) thảo luận về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.

Không còn không gian phát triển

Thảo luận, đại biểu (ĐB) Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) cho biết nội dung quy hoạch hiện nay quá nhiều, thậm chí nếu làm đầy đủ thì khoảng 100 quy hoạch trên mỗi địa phương, làm đứt gãy vùng kinh tế, tạo ra mỗi tỉnh, thành một đơn vị kinh tế nhưng thiếu chuỗi cung ứng hàng hóa quốc gia, sản xuất không theo chuỗi cung ứng, các ngành không hỗ trợ cho nhau.

Theo ĐB Thanh, hiện nay các hoạt động kinh tế đụng đâu cũng vướng quy hoạch. Nếu dùng phương pháp chồng ghép bản đồ lên nhau thì không còn không gian nào để phát triển sáng tạo, phát triển kinh tế.

Do đó, ông Thanh đề nghị bổ sung quy hoạch trên một địa phương còn tối đa 6 loại, gồm: quy hoạch tổng thể quốc gia cho 34 tỉnh, thành; quy hoạch gắn với chuỗi cung ứng hàng hóa quốc gia phát triển kinh tế theo chuỗi sản xuất; quy hoạch tỉnh mới; với quy hoạch ngành kỹ thuật, chỉ quy hoạch ngành có tính chất cứng, bảo đảm lợi ích quốc gia, lâu dài gồm: quy hoạch về an ninh – quốc phòng, quy hoạch 3 loại rừng, quy hoạch về giao thông đường bộ, đường sắt, bến cảng và sân bay. Bỏ toàn bộ 70 quy hoạch chuyên ngành kỹ thuật khác và chuyển thành các chiến lược phát triển ngành kỹ thuật được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và giao cho 34 địa phương thực hiện hoặc chuyển thành tiêu chuẩn kỹ thuật.

Làm như vậy sẽ giải phóng được nguồn lực đang vướng vì quy hoạch để hoạt động kinh tế có không gian sáng tạo, phát triển; hỗ trợ doanh nghiệp (DN) tiếp cận đất đai, nhà xưởng, tạo việc làm và thu nhập cho người dân; giảm chi phí ngân sách cho các hoạt động quy hoạch hiện nay và nâng cao chất lượng quy hoạch.

ĐB Tạ Văn Hạ (đoàn Quảng Nam) thắc mắc Luật Quy hoạch đã sửa rất nhiều sao vẫn rối? Rất khó triển khai thực hiện. Theo ĐB Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương), chỉ sửa vài chương, điều thì không giải quyết được căn cơ, đề nghị mạnh dạn xem Luật Quy hoạch đang thực hiện thì tính khả thi tới đâu, nhất là áp dụng quy hoạch tỉnh.

Theo ông Huân, sắp tới thực hiện sáp nhập tỉnh, không thể làm theo kiểu “hai quy hoạch cộng lại với nhau thành một quy hoạch”. “Nếu cứ cố gắng làm để duy trì Luật Quy hoạch này thì sẽ rất kìm hãm” – ông Huân nói và đề nghị xem xét tạm dừng thực hiện Luật Quy hoạch một thời gian để đánh giá toàn diện và chỉnh sửa căn cơ, chí ít cũng phải tạm dừng một số điều đang rất vướng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu quan điểm: “Mình không kiểm soát được, mình lại dừng thì không ổn. Cái gì chưa phù hợp, vướng mắc thì phải điều chỉnh để có thể thực hiện được”.

Bên cạnh đó, từ ngày 1-7, các tỉnh hoạt động theo mô hình mới (chính quyền 2 cấp), nếu không sửa Luật Quy hoạch “thì tắc tất, tất cả việc triển khai các dự án ở dưới địa phương không làm được”. Còn về lâu dài, Chính phủ sẽ nghiên cứu trình QH để sửa tổng thể luật này để giải quyết căn cơ.

Phân quyền tối đa

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định lần sửa đổi này là yêu cầu cấp bách phục vụ tinh gọn tổ chức, bộ máy nên tập trung vào 3 nội dung cốt lõi. Trước hết, tạo điều kiện cho việc điều chỉnh quy hoạch ở tất cả các cấp ngay sau khi việc sắp xếp các đơn vị hành chính có hiệu lực. Các quy hoạch hiện hành vẫn được tiếp tục triển khai cho tới khi quy hoạch mới chính thức được phê duyệt nhằm bảo đảm tính liên tục trong quản lý nhà nước.

Thứ hai, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa, trao thêm thẩm quyền và tính tự chủ, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm cho các địa phương, bộ, ngành trong việc lập, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch. Bởi, nếu tiếp tục áp dụng quy định hiện hành, mọi thay đổi dù nhỏ ở địa phương cũng phải trình lên cấp trung ương, gây ách tắc, chậm trễ trong triển khai dự án.

Theo Bộ trưởng Tài chính, việc sửa luật lần này nhằm gỡ ngay các vướng mắc thực tiễn, tạo hành lang pháp lý thông thoáng để địa phương triển khai các dự án trọng điểm, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng 8% năm 2025 và phấn đấu tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn 2026 – 2030. Dự thảo đưa tạm thời 28 loại quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành vào hệ thống để bảo đảm tính đồng bộ và giải quyết mâu thuẫn. Về lâu dài, khi sửa Luật Quy hoạch tổng thể cần rà soát, loại bỏ những loại quy hoạch chuyên ngành không cần thiết, không thể để nhiều như hiện nay.

Một vấn đề quan trọng nữa là việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa cho 34 địa phương vận hành thông suốt, triển khai tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội mà không bị “vướng” khi thu hút đầu tư. Tinh thần là “địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm”. Dự thảo cũng đơn giản hóa mạnh mẽ thủ tục hành chính trong quá trình điều chỉnh quy hoạch. Cụ thể, các bước lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch và xin chủ trương điều chỉnh quy hoạch đều loại bỏ. Nhờ vậy, thời gian thực hiện quy trình điều chỉnh quy hoạch sẽ giảm khoảng 45%-54% so với hiện hành.

Thêm đối tượng giảm thuế suất

Chiều cùng ngày, thảo luận dự thảo Nghị quyết của QH về giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT).

Theo tờ trình do Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày, sẽ giảm 2% thuế suất thuế GTGT đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức 10% (còn 8%), trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: viễn thông, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản phẩm kim loại, sản phẩm khai khoáng (trừ than), sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng). Áp dụng từ ngày 1-7-2025 đến hết 31-12-2026.

So với các lần giảm trước đó, Chính phủ đã đề xuất mở rộng đối tượng được giảm thuế suất ở lần này. Trong đó, một số nhóm hàng hóa, dịch vụ được bổ sung gồm sản phẩm, dịch vụ công nghệ thông tin như máy giặt, lò vi sóng, dịch vụ xử lý dữ liệu, cho thuê và các hoạt động liên quan, cổng thông tin. Đối với người dân và DN, việc giảm 2% thuế GTGT sẽ góp phần giảm trực tiếp chi phí của người dân trong tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ. Đồng thời, giúp DN giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, giúp sản phẩm của DN tăng khả năng cạnh tranh.

ĐB Nguyễn Văn Thân (đoàn Thái Bình), Chủ tịch Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam, cũng như các ĐB đồng tình với các nội dung quy định tại dự thảo. Tuy nhiên, ĐB Thân tha thiết đề nghị QH nêu trong nghị quyết về trách nhiệm của cơ quan thu thuế GTGT và cơ quan hoàn thuế GTGT, bởi hiện là vấn đề rất bức xúc trong DN khi thu thì rất dễ nhưng hoàn rất khó. 

Hôm nay (29-5), QH thảo luận về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam. Biểu quyết thông qua Nghị quyết của QH về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.