Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đưa ra nhiều định hướng và giải pháp mang tính đột phá, góp phần tái xác lập vai trò và vị thế của khu vực này trong nền kinh tế quốc dân.

Với tư cách là một cấu phần quan trọng trong khối kinh tế tư nhân, lĩnh vực bất động sản cũng được hưởng lợi đáng kể từ những thay đổi tích cực trong cách tiếp cận và thiết kế chính sách. Khi kinh tế tư nhân được khơi thông nguồn lực, bảo đảm môi trường kinh doanh bình đẳng và ổn định, doanh nghiệp bất động sản cũng có điều kiện để phát triển mạnh mẽ.

THÀNH PHẦN QUAN TRỌNG CỦA KHỐI KINH TẾ TƯ NHÂN

Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho biết Nghị quyết 68-NQ/TW đã nêu rõ, sau gần 40 năm đổi mới, kinh tế tư nhân nước ta đã từng bước phát triển cả về số lượng và chất lượng, trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Khu vực kinh tế tư nhân hiện có khoảng hơn 940 nghìn doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, đóng góp 50% GDP, hơn 30% tổng thu ngân sách nhà nước và sử dụng 82% tổng số lao động vào tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, là lực lượng quan trọng thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất lao động, gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, góp phần xóa đói, giảm nghèo, ổn định đời sống xã hội. Nhiều doanh nghiệp tư nhân đã phát triển lớn mạnh, khẳng định thương hiệu và vươn ra thị trường khu vực, thế giới. 

Trong đó, doanh nghiệp bất động sản là một thành phần đặc biệt quan trọng thuộc khối kinh tế tư nhân, đóng vai trò dẫn dắt đối với nhiều trục phát triển: từ đô thị hóa, hạ tầng, công nghiệp, thương mại đến du lịch và dịch vụ. Thông qua đầu tư vào các khu đô thị mới, khu công nghiệp, cụm du lịch nghỉ dưỡng, doanh nghiệp bất động sản đã làm “thay da đổi thịt” cho các vùng đất; và tái cấu trúc không gian kinh tế – xã hội, góp phần phân bổ lại dân cư, lao động và nguồn lực phát triển.

Mặt khác, dù không chỉ trực tiếp tạo ra giá trị gia tăng, hoạt động của các doanh nghiệp bất động sản tư nhân còn kéo theo nhu cầu của hơn 40 ngành, nghề liên quan như xây dựng, vật liệu, tài chính – ngân hàng, lao động và tiêu dùng. Đây là khu vực đã và đang giải quyết hàng triệu việc làm, đồng thời là đầu tàu trong đóng góp ngân sách nhà nước.

Năm 2023, nhóm doanh nghiệp bất động sản tư nhân là lực lượng nộp ngân sách lớn thứ 2 cả nước, với hơn 37.000 tỷ đồng. Đặc biệt, trong top 10 tập đoàn tư nhân đa ngành nộp thuế lớn nhất năm 2024, có đến 3 doanh nghiệp có lĩnh vực cốt lõi là bất động sản. Thuế, phí từ giao dịch và các dự án bất động sản cũng luôn là nguồn thu trọng yếu của ngân sách nhiều địa phương, đóng góp vào ngân sách Nhà nước. 

Vì vậy, VARS nhận định phát triển thị trường bất động sản chính là một trong những động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, thực tế cho thấy thị trường bất động sản đang bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế, không chỉ gây khó khăn cho doanh nghiệp mà còn làm suy giảm niềm tin của thị trường, tạo nguy cơ tác động tiêu cực đến sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản nói riêng và nền kinh tế nói chung. 

Cụ thể, hàng loạt doanh nghiệp tư nhân đầu tàu đang gặp khó khăn vì các dự án bị tạm dừng hoặc đình trệ do các nguyên nhân khách quan, như vướng mắc pháp lý, thủ tục hành chính chồng chéo, thời gian phê duyệt, giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chậm… 

CƠ HỘI BỨT PHÁ TRONG TRUNG VÀ DÀI HẠN

VARS cho rằng, Nghị quyết 68 sẽ tạo ra sự thay đổi mang tính bước ngoặt cho khối kinh tế tư nhân, đồng thời cũng mang đến cơ hội bứt phá cho doanh nghiệp bất động sản, cũng như thị trường bất động sản Việt Nam trong trung và dài hạn.

Theo đó, Nghị quyết 68 vừa khẳng định vai trò trung tâm của kinh tế tư nhân, vừa mở ra một hành lang cơ chế thông thoáng, minh bạch và hiệu quả để doanh nghiệp tư nhân, trong đó, có các doanh nghiệp bất động sản phát triển mạnh mẽ, đóng góp sâu rộng hơn vào tiến trình hiện đại hóa quốc gia. Những định hướng mới này có thể tạo ra cú huých chính sách mạnh mẽ, góp phần tháo gỡ rào cản pháp lý và tạo niềm tin cho thị trường, đặc biệt là giai đoạn phục hồi và tái cấu trúc hiện nay. 

Cụ thể, Nghị quyết 68 đặt ra nhiệm vụ năm 2025 phải hoàn thành việc rà soát, loại bỏ những điều kiện kinh doanh không cần thiết, quy định chồng chéo, không phù hợp, cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân; thực hiện cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí tuân thủ pháp luật, ít nhất 30% điều kiện kinh doanh và tiếp tục cắt giảm mạnh trong những năm tiếp theo. 

Ngoài ra, Nghị quyết yêu cầu có cơ chế, chính sách phù hợp kiểm soát biến động giá đất, nhất là giá đất sản xuất kinh doanh, phi nông nghiệp, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư, sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp. 

Mục tiêu chậm nhất trong năm 2025, hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai kết nối với Trung tâm dữ liệu quốc gia và các cơ sở dữ liệu có liên quan. Thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực đất đai; công khai, minh bạch và chủ động cung cấp thông tin tới doanh nghiệp; giảm thiểu thời gian giải quyết thủ tục thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; hỗ trợ tích cực trong giải phóng mặt bằng. 

Đồng thời tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án vướng thủ tục, chậm tiến độ; đưa vào khai thác nguồn lực đất đai bị lãng phí, đất công, trụ sở cơ quan không sử dụng, đất trong các vụ việc tranh chấp kéo dài. 

Nghị quyết cũng đặt ra nhiệm vụ, giải pháp về việc đẩy mạnh và đa dạng hóa nguồn vốn cho kinh tế tư nhân, bao gồm cả các doanh nghiệp hoạt động ở lĩnh vực bất động sản, như: đẩy mạnh phát triển tín dụng xanh; cơ chế hỗ trợ lãi suất và khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho doanh nghiệp tư nhân vay để triển khai các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG). 

VARS cho rằng những điểm trên đã đi thẳng vào việc tháo gỡ “điểm nghẽn của điểm nghẽn”, nhưng trong ngắn hạn có thể xuất hiện tình trạng chậm giải quyết hồ sơ, do chờ đợi chuyển giao và tinh gọn bộ máy; song về trung và dài hạn, khi bộ máy được vận hành ổn định, các thủ tục sẽ được rút ngắn, quy trình phê duyệt và phát triển dự án sẽ trở nên minh bạch, rõ ràng và hiệu quả hơn. Điều này đặc biệt có ý nghĩa giữa bối cảnh thị trường đang cần được “giải nén” về nguồn cung, nhất là những dự án nhà ở giá phù hợp, dự án bất động sản theo tinh thần ưu tiên của Đảng và Nhà nước.

Đặc biệt, khi bộ máy được vận hành ổn định, quá trình cấp phép, phê duyệt, giải phóng mặt bằng được rút gọn, doanh nghiệp phát triển dự án có thể tiết kiệm được thời gian thực hiện, với chi phí hành chính, chi phí tài chính và chi phí cơ hội giảm đáng kể, tạo điều kiện để chủ đầu tư xác định giá bán theo hướng ưu đãi, phù hợp hơn với khả năng tài chính của phần đông người dân. Qua đó, thúc đẩy các giao dịch trên thị trường diễn ra sôi động hơn. Hiện tượng đầu cơ, tạo khan hiếm giả và thao túng giá dần bị loại bỏ, góp phần ổn định niềm tin của nhà đầu tư và người dân…