Chatbot AI: Hướng dẫn sử dụng an toàn và hiệu quả cho cán bộ, công chức

## Chatbot AI: Hướng dẫn sử dụng an toàn và hiệu quả cho cán bộ, công chức

#ChatbotAI #ChuyểnđổiSố #CôngChứcViênChức #AnToànThôngTin #TríTuệNhânTạo

Bộ Khoa học và Công nghệ (BKCN) vừa ban hành hướng dẫn sử dụng chatbot AI cho cán bộ, công chức, nhằm tối ưu hóa hiệu quả công việc và đảm bảo an ninh thông tin. Tài liệu này cung cấp các nguyên tắc cơ bản, dễ hiểu, giúp người dùng khai thác tối đa tiềm năng của công nghệ AI một cách an toàn và hiệu quả.

Những nguyên tắc vàng khi sử dụng chatbot AI:

Hướng dẫn nhấn mạnh việc tuyệt đối không chia sẻ thông tin mật, dữ liệu nhạy cảm như thông tin cá nhân, tài liệu nội bộ, hay bất kỳ thông tin nào có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc gia lên chatbot AI. Việc sử dụng chatbot cần tuân thủ nghiêm ngặt pháp luật, đạo đức xã hội và văn hoá truyền thống Việt Nam. Nội dung cung cấp không được vi phạm bản quyền hay các quyền sở hữu trí tuệ khác.

Để bảo mật an toàn thông tin, tài khoản chatbot AI không được trùng với tài khoản công vụ. Người dùng cần sử dụng chatbot AI một cách thận trọng, kiểm tra kỹ lưỡng kết quả trước khi áp dụng, không nên phụ thuộc hoàn toàn vào kết quả mà chatbot cung cấp. Luôn kết hợp với kinh nghiệm và kiến thức cá nhân để đưa ra quyết định cuối cùng.

Trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị:

Các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm tuyên truyền, hướng dẫn cán bộ, công chức sử dụng chatbot AI phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đảm bảo an ninh mạng. Người đứng đầu cơ quan chịu trách nhiệm quản lý, bảo mật tài khoản. Việc quản lý và phân quyền truy cập chatbot AI phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định. Khi cán bộ nghỉ việc hoặc chuyển công tác, tài khoản phải được thu hồi hoặc hủy bỏ ngay lập tức.

Tài liệu khuyến khích các đơn vị xây dựng cơ sở dữ liệu tri thức riêng, phát triển chatbot chuyên ngành để phục vụ hoạt động nội bộ. Đơn vị triển khai chatbot AI có trách nhiệm cung cấp tài liệu hướng dẫn chi tiết và hỗ trợ kỹ thuật thường xuyên.

Trách nhiệm của cá nhân cán bộ, công chức:

Cán bộ, công chức phải tự chịu trách nhiệm bảo vệ thông tin cá nhân trên các nền tảng, hệ thống thông tin của cơ quan, đơn vị. Tuyệt đối không tiết lộ tài khoản đăng nhập hoặc kết nối trái phép vào chatbot AI. Khi sử dụng chatbot AI tại các điểm truy cập công cộng, không bật chế độ lưu trữ mật khẩu và tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin nhạy cảm lên chatbot. Cuối cùng, không sử dụng chatbot AI cho các mục đích trái pháp luật.

Hỗ trợ và triển khai rộng rãi:

BKCN đang xây dựng Chương trình chuyển đổi AI quốc gia, hướng tới mục tiêu mỗi người dân và công chức đều có một trợ lý ảo. Thời hạn hoàn thành chương trình dự kiến là tháng 5/2025, và đến tháng 11/2025, trợ lý ảo sẽ được triển khai rộng rãi cho người dân. Trong quá trình thực hiện, các cơ quan, đơn vị có khó khăn, vướng mắc cần liên hệ với Cục Chuyển đổi số quốc gia, BKCN để được hỗ trợ.

Tài liệu hướng dẫn này của BKCN là bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng AI vào công tác quản lý nhà nước, góp phần nâng cao hiệu quả công việc và đảm bảo an toàn thông tin.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Bộ Khoa học và Công nghệ)

Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong ứng dụng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI) trong các cơ quan nhà nước, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành hướng dẫn một số nguyên tắc chung đối với công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan nhà nước sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn (chatbot AI) phục vụ công việc.

Tài liệu hướng dẫn nhằm đưa ra các nguyên tắc chung, dễ hiểu để công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan nhà nước sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn (chatbot AI) hỗ trợ công việc một cách hiệu quả và an toàn.

Các cơ quan, đơn vị nếu có nhu cầu áp dụng chatbot AI trong công việc được khuyến khích chủ động tìm hiểu và sử dụng tài liệu này để triển khai, phổ biến trong tổ chức của mình sao cho phù hợp với thực tế. Tài liệu giúp bảo đảm việc ứng dụng AI diễn ra an toàn và mang lại lợi ích thiết thực.

Bộ Khoa học và Công nghệ nêu rõ, nguyên tắc trong cung cấp dữ liệu và sử dụng chatbot AI là Không chia sẻ lên chatbot AI bất kỳ dữ liệu, tài liệu nào thuộc danh mục bí mật Nhà nước, cũng như các thông tin nhạy cảm như thông tin cá nhân, tài liệu nội bộ hoặc dữ liệu có thể gây ảnh hưởng đến an ninh, tổ chức. Bảo đảm rằng dữ liệu hoặc thông tin cung cấp cho chatbot AI không đi ngược lại truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, địa lý, quan điểm chính trị, chủ quyền lãnh thổ, hoặc thuần phong mỹ tục của Việt Nam. Đồng thời, không sử dụng nội dung vi phạm bản quyền, quyền sở hữu trí tuệ hoặc các quyền liên quan khác.

Khi sử dụng chatbot AI, tránh tạo tài khoản sử dụng tên hoặc mật khẩu trùng với tài khoản công vụ (tài khoản email cơ quan, hệ thống nội bộ…) để bảo đảm an toàn thông tin. Sử dụng chatbot AI một cách thận trọng, hiệu quả và có trách nhiệm. Đồng thời, kiểm tra và đánh giá kỹ lưỡng kết quả do chatbot AI cung cấp trước khi sử dụng. Bảo đảm thông tin chính xác, phù hợp với ngữ cảnh công việc và không gây hiểu lầm hoặc sai sót khi áp dụng. Không phụ thuộc hoàn toàn vào chatbot AI, cần kết hợp với kiến thức và kinh nghiệm cá nhân để đưa ra quyết định.

Đối với cơ quan, đơn vị, cần tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn cán bộ, công chức, viên chức, người lao động sử dụng chatbot AI phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và đặc thù của cơ quan, đơn vị. Trong đó chú trọng đến việc bảo đảm an toàn, an ninh mạng.

Trách nhiệm sử dụng chatbot AI thuộc về người đứng đầu của cơ quan, tổ chức. Có trách nhiệm quản lý, bảo mật tài khoản sử dụng chatbot AI; trong trường hợp tài khoản cơ quan, đơn vị bị mất quyền kiểm soát hoặc bị giả mạo, cơ quan, đơn vị phải thông báo tới đơn vị triển khai chatbot AI để kịp thời xử lý.

Quản lý và phân quyền truy cập trong chatbot AI phải phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của người tham gia sử dụng chatbot AI.

Khi cán bộ, công chức, viên chức đã nghỉ việc hoặc chuyển công tác, cơ quan, đơn vị phải thực hiện việc thu hồi khóa bảo mật (nếu có) hoặc hủy tài khoản người dùng chatbot AI nhằm bảo đảm tính bảo mật và quản lý chặt chẽ.

Từng bước hình thành cơ sở dữ liệu tri thức của riêng mình, từ đó thiết lập chatbot chuyên ngành nhằm phục vụ hoạt động của cơ quan, đơn vị mình.

Thường xuyên theo dõi, kịp thời nắm bắt tình hình sử dụng chatbot AI của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc phạm vi quản lý. Đơn vị triển khai chatbot AI có trách nhiệm cung cấp tài liệu hướng dẫn chi tiết và hỗ trợ kỹ thuật thường xuyên để bảo đảm quá trình sử dụng diễn ra thuận lợi và an toàn.

Đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, cần tự quản lý và chịu trách nhiệm về việc bảo vệ thông tin cá nhân đã khai báo trên các nền tảng, hệ thống thông tin của cơ quan, đơn vị; không được tiết lộ tài khoản đăng nhập hoặc thực hiện kết nối trái phép các nền tảng, hệ thống thông tin của cơ quan, đơn vị vào chatbot AI.

Khi khai thác, sử dụng chatbot nói chung và chatbot AI nói riêng tại các điểm truy cập Internet công cộng, tuyệt đối không bật chế độ lưu trữ mật khẩu trong quá trình sử dụng. Không cung cấp dữ liệu cá nhân, thông tin nhân thân và các thông tin nhạy cảm khác của bản thân hoặc của người khác lên chatbot AI. Không sử dụng chatbot nói chung và chatbot AI nói riêng cho các mục đích trái pháp luật, vi phạm thuần phong mỹ tục, hoặc các hành vi như hacking, tạo deep-fake, lừa đảo.

Trong quá trình tổ chức thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc, hoặc phát hiện vấn đề lớn khi sử dụng chatbot AI, các cơ quan, đơn vị cần liên hệ với Cục Chuyển đổi số quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ để được hỗ trợ.

Được biết, Bộ Khoa học và Công nghệ đang xây dựng Chương trình chuyển đổi AI quốc gia để ứng dụng AI trong tất cả các lĩnh vực; xây dựng hạ tầng tính toán AI dùng chung.

Chương trình chuyển đổi AI quốc gia phải thể hiện được tinh thần “toàn dân”, “toàn diện”. Hướng tới mỗi người dân và công chức, viên chức có một trợ lý ảo.

Theo đó, thời hạn trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình chuyển đổi AI quốc gia là tháng 5/2025 và đến tháng 11/2025 phải có trợ lý ảo cho người dân.

BÍCH LIÊN