Cập nhật Luật Mới: Quản lý Tài sản Hạ tầng Hàng Hải – Ai Được Lợi?

## Cập nhật Luật Mới: Quản lý Tài sản Hạ tầng Hàng Hải – Ai Được Lợi?

#HạTầngHàngHải #LuậtMới #CảngBiển #ĐầuTưCông #ViệtNam

Nghị định 84/2025/NĐ-CP vừa được ban hành, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải tại Việt Nam. Nghị định này không chỉ làm rõ hơn các quy định pháp luật mà còn tạo ra cơ chế minh bạch hơn trong việc thu hút đầu tư và phát triển ngành hàng hải.

Định nghĩa rõ ràng về tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải:

Nghị định này đưa ra định nghĩa cụ thể về tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải, bao gồm một loạt công trình và hệ thống quan trọng như: bến cảng, bến phao; trụ sở, cơ sở dịch vụ; hệ thống thông tin liên lạc; đèn biển, phao tiêu; hệ thống giám sát giao thông hàng hải (VTS); đê chắn sóng, kè; luồng hàng hải; khu neo đậu, tránh bão; và Hệ thống thông tin duyên hải Việt Nam.

Ba phương thức khai thác tài sản:

Nghị định quy định ba phương thức khai thác chính:

1. Khai thác trực tiếp: Cơ quan quản lý trực tiếp vận hành và khai thác tài sản.
2. Cho thuê quyền khai thác: Cho thuê quyền khai thác tài sản cho các đơn vị khác.
3. Chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác: Chuyển giao quyền khai thác trong một thời hạn nhất định.

Nguồn thu từ khai thác tài sản:

Nguồn thu từ việc khai thác sẽ bao gồm: phí, lệ phí theo quy định; tiền thu từ dịch vụ sử dụng kết cấu hạ tầng; tiền thu từ cho thuê hoặc chuyển nhượng quyền khai thác; và các khoản thu khác hợp pháp. Điều này hứa hẹn sẽ tạo ra nguồn lực đáng kể cho việc đầu tư và nâng cấp hạ tầng hàng hải.

Xử lý tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải:

Nghị định 84/2025/NĐ-CP cũng nêu rõ các hình thức xử lý tài sản, bao gồm: thu hồi, điều chuyển, chuyển giao, thanh lý, xử lý tài sản bị mất hoặc hủy hoại, và các hình thức khác theo quy định của pháp luật hoặc quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Toàn bộ số tiền thu được từ việc xử lý tài sản (bao gồm cả tiền bồi thường) sẽ được nộp vào tài khoản tạm giữ tại Kho bạc Nhà nước theo quy định.

Những điểm đáng chú ý:

* Việc xây dựng, lắp đặt công trình viễn thông trên tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải sẽ tuân thủ theo quy định của pháp luật về viễn thông.
* Trường hợp nhượng quyền kinh doanh, quản lý theo hợp đồng O&M (Operation & Maintenance) sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP).
* Nghị định cũng liệt kê chi phí liên quan đến việc xử lý tài sản, bao gồm: chi phí kiểm kê, đo vẽ, di dời, phá dỡ, xác định giá, tổ chức bán vật liệu, bảo vệ, bảo quản…

Nghị định 84/2025/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc quản lý và phát triển hạ tầng hàng hải Việt Nam, thúc đẩy đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành hàng hải quốc gia. Sự minh bạch trong quy định pháp luật sẽ giúp thu hút đầu tư nước ngoài và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.

Tàu cập cảng Hải Phòng làm hàng Ảnh: TTXVN phát

Nghị định quy định tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải là công trình kết cấu hạ tầng hàng hải theo quy định của pháp luật về hàng hải và vùng đất, vùng nước, vùng biển gắn với kết cấu hạ tầng hàng hải (nếu có), gồm: Bến cảng, bến phao; Trụ sở, cơ sở dịch vụ, kho, bãi, nhà xưởng và các công trình phụ trợ khác trong khu vực bến cảng; Hệ thống thông tin giao thông, thông tin liên lạc và hệ thống điện, nước trong khu vực bến cảng; Đèn biển và nhà trạm gắn với đèn biển; đăng tiêu độc lập; Phao, tiêu, nhà trạm và cầu tàu phục vụ quản lý vận hành phao tiêu; Hệ thống giám sát và điều phối giao thông hàng hải (VTS); Đê chắn sóng, đê chắn cát, kè hướng dòng, kè bảo vệ bờ; Luồng hàng hải, vùng đón trả hoa tiêu, vùng kiểm dịch; Khu chuyển tải, khu neo đậu, khu tránh, trú bão trong vùng nước cảng biển; Hệ thống thông tin duyên hải Việt Nam gồm máy móc, trang thiết bị, nhà cửa, vật kiến trúc và các công trình phụ trợ phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Hệ thống thông tin duyên hải Việt Nam.

Ba phương thức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải

Nghị định quy định cụ thể 3 phương thức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải gồm: Cơ quan quản lý tài sản trực tiếp tổ chức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải; Cho thuê quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải; Chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải.

Nghị định quy định nguồn thu từ khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải gồm: Phí, lệ phí theo quy định của pháp luật về phí và lệ phí; Tiền thu từ giá dịch vụ sử dụng kết cấu hạ tầng hàng hải và các khoản thu khác liên quan đến việc cung cấp dịch vụ theo quy định của pháp luật; Tiền thu từ cho thuê quyền khai thác tài sản, chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải; Các khoản thu khác (nếu có) theo quy định của pháp luật.

Nghị định nêu rõ: Trong quá trình quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải, trường hợp xây dựng, lắp đặt công trình viễn thông trên tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải thì việc xây dựng, lắp đặt công trình viễn thông trên tài sản thực hiện theo quy định của pháp luật về viễn thông; không phải lập, phê duyệt đề án khai thác và thực hiện việc khai thác tài sản theo quy định tại Nghị định này; việc quản lý, sử dụng số tiền thu được từ việc cho phép xây dựng, lắp đặt công trình viễn thông trên tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải thực hiện theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 17 Nghị định này.

Trường hợp nhượng quyền để kinh doanh, quản lý tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải theo Hợp đồng Kinh doanh – Quản lý (O&M) thì trong thời hạn thực hiện hợp đồng, việc nhượng quyền để kinh doanh, quản lý tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải được thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư; không phải lập, phê duyệt đề án khai thác và thực hiện việc khai thác tài sản theo quy định tại Nghị định này.

Hình thức xử lý tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải

Nghị định 84/2025/NĐ-CP quy định cụ thể các hình thức xử lý tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải gồm: Thu hồi; Điều chuyển; Chuyển giao về địa phương quản lý, xử lý; Thanh lý; Xử lý tài sản trong trường hợp bị mất, bị hủy hoại; Xử lý tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải trong trường hợp cơ quan đại diện chủ sở hữu phê duyệt phương án đầu tư bổ sung vốn điều lệ tại doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ bằng giá trị tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải; Hình thức xử lý khác theo quy định của pháp luật hoặc theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Theo Nghị định 84/2025/NĐ-CP, toàn bộ số tiền thu được từ việc xử lý tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải (bao gồm cả tiền bồi thường thiệt hại, nếu có) được nộp vào tài khoản tạm giữ tại Kho bạc Nhà nước do cơ quan sau đây làm chủ tài khoản: Cơ quan được Bộ Xây dựng chỉ định làm chủ tài khoản đối với tài sản do cơ quan quản lý tài sản ở trung ương quản lý; Sở Tài chính đối với tài sản do cơ quan quản lý tài sản ở địa phương quản lý.

Nghị định 84/2025/NĐ-CP cũng quy định cụ thể các chi phí có liên quan đến việc xử lý tài sản kết cấu hạ tầng hàng hải gồm: Chi phí kiểm kê, đo vẽ; Chi phí di dời, phá dỡ, hủy bỏ; Chi phí xác định giá, thẩm định giá; Chi phí tổ chức bán vật liệu, vật tư thu hồi; Chi phí bảo vệ, bảo quản tài sản trong thời gian chờ xử lý; Chi phí hợp lý khác có liên quan.

TTXVN/Báo Tin tức