Ngày 11/5, tại Khu di tích lịch sử Quốc gia Đền thờ và Mộ Anh hùng dân tộc Thủ khoa Nguyễn Hữu Huân (xã Hòa Tịnh, huyện Chợ Gạo), Tỉnh ủy, HĐND,UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Tiền Giang tổ chức Lễ tưởng niệm 150 năm Ngày Anh hùng dân tộc Thủ khoa Nguyễn Hữu Huân hy sinh (14/4/1875 – 14/4/-2025 âm lịch).
Các đại biểu đã dành phút mặc niệm, tưởng nhớ đến công lao, ôn lại cuộc đời sự nghiệp đấu tranh chống giặc ngoại xâm của Anh hùng dân tộc Nguyễn Hữu Huân.
Ông Nguyễn Hữu Huân sinh năm 1830 ở làng Tịnh Hà, huyện Kiến Hưng, tỉnh Định Tường (nay là xã Hòa Tịnh, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang). Từ nhỏ, ông nổi tiếng thông minh, học giỏi, có lòng yêu nước. Năm 1852, dưới triều vua Tự Đức, ông đỗ thủ khoa kỳ thi Hương tại Gia Định nên Nguyễn Hữu Huân thường được gọi là “Thủ khoa Huân”.
Tháng 2/1859, thực dân Pháp đem quân đánh thành Gia Định, chứng kiến cảnh nước mất nhà tan, Nguyễn Hữu Huân hợp lực với Võ Duy Dương chiêu mộ nghĩa dũng, liên kết với các nhà yêu nước đứng lên phất cờ khởi nghĩa.
Cuộc khởi nghĩa của hai ông còn có sự phối hợp chiến đấu chặt chẽ với nhiều thủ lĩnh nghĩa quân khác, như Trương Định ở Tân Hòa (Gò Công), Trần Xuân Hòa ở Mỹ Quý (Cai Lậy), Bùi Quang Diệu ở Cần Giuộc (Long An),… đã đánh thắng nhiều trận, gây cho địch nhiều khó khăn.
Đầu năm 1862, bị giặc đánh úp, ông bị bắt giải về Sài Gòn; mặc cho giặc Pháp dùng mọi cách để mua chuộc, dụ dỗ, nhưng ông kiên quyết từ chối, tìm cách trốn thoát và trở về kháng chiến.
Với tinh thần yêu nước nồng nàn, kiên quyết đánh giặc giữ đất, tháng 7/1862, ông đến căn cứ Tân Hòa (Gò Công) bàn việc thống nhất lực lượng nghĩa quân với Trương Định nhằm nâng cao sức mạnh chiến đấu chống giặc Pháp xâm lược. Tại đây, ông nhận chức Phó Đề đốc do vua Tự Đức ban cho.
Cuối năm 1863, thực dân Pháp tung lực lượng tấn công, nghĩa quân phải rút vào Đồng Tháp Mười, xây dựng căn cứ mới. Theo sự phân công giữa ông với Võ Duy Dương, ông sang An Giang để tuyển mộ nghĩa quân và vận động nhân dân ủng hộ, đóng góp tiền của, vũ khí, lương thực cho cuộc kháng chiến.
Thế nhưng, do áp lực của thực dân Pháp, tháng 7/1864, quan Tổng đốc An Giang là Phan Khắc Thận đã hèn nhát bắt ông giao nộp cho quân giặc. Một tháng sau, ông bị chính quyền thực dân kết án khổ sai chung thân, đày đi Trung Mỹ (thuộc địa của Pháp).
Tháng 2/1869, ông được thả về nước, Pháp tìm mọi cách dụ dỗ, mua chuộc ông nhưng không thành, Thủ khoa Huân vẫn kiên trì, bền bỉ một lòng đánh giặc giữ đất, tìm cách liên lạc với những người yêu nước và mưu tính phát động một cuộc khởi nghĩa lần thứ ba.
Năm 1872, ông thoát về Mỹ Tho, Chợ Gạo và cùng với Âu Dương Lân nổi lên khởi nghĩa. Từ đây, phong trào chống Pháp do ông đứng đầu lan tỏa mạnh mẽ khắp vùng Mỹ Tho, Chợ Gạo, Tân An (nay thuộc tỉnh Long An), Chợ Lớn (nay thuộc TP. Hồ Chí Minh),…
Cuối năm 1874, thực dân Pháp huy động một lực lượng hùng hậu, từ nhiều hướng tấn công căn cứ Bình Cách. Nghĩa quân kháng cự vô cùng quyết liệt nhưng sau đó tan rã do thế giặc quá mạnh. Ông bị sa vào tay giặc lần thứ ba, giặc Pháp giam ông ở nhà ngục Mỹ Tho, hết tra tấn dã man lại giở trò mua chuộc nhưng vẫn không làm lung lay khí tiết của một vị Anh hùng yêu nước.
Bất lực trước tấm lòng kiên trung, bản lĩnh cách mạng của Thủ khoa Huân, chúng quyết định giết ông và tổ chức hành quyết thật ác liệt, hòng đem điều đó hù dọa dân vào ngày 15/4 năm Ất Hợi (19/5/1875) bằng cách xử chém ông tại chợ Tịnh Hà (nay thuộc xã Mỹ Tịnh An, huyện Chợ Gạo, Tiền Giang).
Dịp này, Ủy ban nhân dân huyện Chợ Gạo (Tiền Giang) còn tổ chức Lễ an vị tượng Anh hùng dân tộc Thủ khoa Nguyễn Hữu Huân đặt tại khuôn viên Đền thờ ông. Tượng thiết kế bán thân được đúc bằng đồng với chiều cao 1,62m; phía trước bệ tượng đặt 1 lư hương bằng đồng, với tổng kinh phí hơn 1,6 tỷ đồng.
VOV.VN – Ngày 20/8, tỉnh Tiền Giang trang trọng tổ chức kỷ niệm 159 năm Ngày Anh hùng dân tộc Trương Định tuẫn tiết (20/8/1864-20/8/2023). Đây là hoạt động văn hóa truyền thống hàng năm để tưởng nhớ người anh hùng đã hy sinh vì nghĩa lớn.
Khám phá thêm từ Rao vặt giá tốt
Đăng ký để nhận các bài đăng mới nhất được gửi đến email của bạn.