500 Tỷ Đồng Sữa Giả: Lỗ Hổng Khổng Lồ Hay Sự Bất Cẩn Của Hệ Thống?

500 Tỷ Đồng Sữa Giả: Lỗ Hổng Khổng Lồ Hay Sự Bất Cẩn Của Hệ Thống?

#sữagiả #lỗhổngquảnlý #an toànthựcphẩm #hậukiểm #sức khỏengười tiêu dùng #y tế #kiểmsoátthịtrường

Vụ việc đường dây sản xuất, buôn bán sữa giả quy mô “khủng” với doanh thu lên đến 500 tỷ đồng vừa bị phanh phui đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về những lỗ hổng nghiêm trọng trong công tác hậu kiểm và sự giám sát lỏng lẻo của các cơ quan chức năng. Hàng triệu lon sữa giả đã len lỏi vào thị trường suốt 4 năm qua, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người bệnh – những đối tượng dễ tổn thương nhất.

Theo quy định của Nghị định 15/2018 của Chính phủ, phần lớn sản phẩm thực phẩm được phép tự công bố. Chỉ một số nhóm sản phẩm đặc thù mới phải đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước. Bà Trần Việt Nga, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), cho rằng việc này nhằm giảm tải thủ tục hành chính, song cũng đặt ra trách nhiệm lớn cho doanh nghiệp (DN) trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn sản phẩm. DN phải cam kết tuân thủ quy định, chịu trách nhiệm hoàn toàn về hồ sơ pháp lý và chất lượng sản phẩm, bao gồm cả kết quả kiểm nghiệm an toàn thực phẩm trong vòng 12 tháng và bằng chứng khoa học về công dụng sản phẩm.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy cơ chế này vẫn tồn tại nhiều kẽ hở. Bộ Công Thương cho biết lực lượng quản lý thị trường chỉ can thiệp khi có dấu hiệu vi phạm, dẫn đến việc khó khăn trong việc giám sát định kỳ và hậu kiểm đối với các cơ sở sản xuất sữa và thực phẩm chức năng. Việc hàng triệu lon sữa giả được tiêu thụ trong suốt thời gian dài cho thấy sự thiếu hiệu quả của công tác giám sát hiện hành.

Trước tình hình nghiêm trọng này, Bộ Y tế đã khẩn trương chỉ đạo Sở Y tế các tỉnh, thành phố tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đặc biệt chú trọng các sản phẩm có nguy cơ ảnh hưởng đến trẻ em, người già và người bệnh. Việc kiểm tra hồ sơ công bố, hồ sơ quảng cáo và xử lý nghiêm các vi phạm đang được đẩy mạnh. Đồng thời, Bộ Y tế cũng yêu cầu xử lý mạnh tay các trường hợp người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật về thực phẩm chức năng, nhất là những quảng cáo gây hiểu nhầm về công dụng và chất lượng sản phẩm.

Bộ Y tế khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để bịt kín các kẽ hở quản lý, bảo vệ quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu những biện pháp này có đủ mạnh mẽ để ngăn chặn những vụ việc tương tự tái diễn trong tương lai? Hay cần một sự thay đổi căn bản hơn trong cơ chế quản lý, giám sát và hậu kiểm nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm cho người dân? Vụ việc này một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tầm quan trọng của việc xây dựng một hệ thống quản lý thực phẩm chặt chẽ, minh bạch và hiệu quả hơn.

Liên quan đến vụ việc đường dây sản xuất, buôn bán sữa giả quy mô lớn với doanh thu lên đến 500 tỉ đồng vừa bị phát hiện, dư luận đặt câu hỏi về lỗ hổng trong công tác hậu kiểm và vai trò giám sát của cơ quan chức năng.

Theo Bộ Y tế, việc công bố sản phẩm thực phẩm được thực hiện theo Nghị định 15/2018 của Chính phủ. Phần lớn sản phẩm thực phẩm hiện nay được phép tự công bố, chỉ một số nhóm sản phẩm đặc thù như thực phẩm bảo vệ sức khỏe, dinh dưỡng y học, thực phẩm dành cho trẻ dưới 36 tháng tuổi… mới phải đăng ký bản công bố sản phẩm với cơ quan quản lý nhà nước trước khi đưa ra thị trường.

Bà Trần Việt Nga, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), cho biết việc trao quyền công bố sản phẩm cho doanh nghiệp (DN) nhằm giảm tải thủ tục hành chính, phù hợp xu hướng quản lý tiên tiến. Tuy nhiên, DN phải cam kết thực hiện đúng quy định về an toàn thực phẩm và chịu hoàn toàn trách nhiệm về hồ sơ pháp lý, chất lượng sản phẩm.

Theo quy định, hồ sơ công bố sản phẩm phải có kết quả kiểm nghiệm an toàn thực phẩm trong vòng 12 tháng và bằng chứng khoa học chứng minh công dụng của sản phẩm hoặc thành phần tạo nên công dụng. Bộ Y tế khẳng định quy trình này nhằm ràng buộc trách nhiệm DN trong việc bảo đảm chất lượng và an toàn sản phẩm lưu hành trên thị trường.

Về trách nhiệm giám sát, Bộ Công Thương cho biết lực lượng quản lý thị trường chỉ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, do các DN trong vụ việc không thuộc diện quản lý chuyên ngành của bộ. Bộ này không có thẩm quyền thanh tra định kỳ hay hậu kiểm đối với các cơ sở sản xuất sữa, thực phẩm chức năng nêu trên.

Vụ việc hàng triệu lon sữa giả tiêu thụ trong suốt 4 năm qua cho thấy lỗ hổng lớn trong công tác hậu kiểm, tạo điều kiện cho hành vi gian lận, đưa sản phẩm không đạt tiêu chuẩn ra thị trường. Đáng chú ý, nhóm đối tượng mà các DN này nhắm tới lại là trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người bệnh – những đối tượng dễ tổn thương nhất trong xã hội.

Trước thực trạng đáng lo ngại này, ngày 15-4, Bộ Y tế đã có văn bản chỉ đạo Sở Y tế các tỉnh, thành phố tăng cường thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm – đặc biệt là những sản phẩm có nguy cơ ảnh hưởng đến nhóm người già, trẻ em, người bệnh. Bộ yêu cầu các đơn vị kiểm tra hồ sơ công bố, hồ sơ quảng cáo, xử lý nghiêm các vi phạm theo đúng quy định pháp luật.

Cùng ngày, Bộ Y tế cũng đề nghị xử lý các trường hợp người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật về thực phẩm chức năng, đặc biệt là những quảng cáo gây hiểu nhầm rằng sản phẩm có tác dụng như thuốc chữa bệnh hoặc sai lệch về chất lượng và công dụng.

Bộ Y tế khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng nhằm bịt kín các kẽ hở quản lý, bảo vệ quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng.

Ngọc Dung