Thâm hụt Thương mại hay Siêu Thặng? Việt Nam cần tính toán lại cán cân thương mại với Mỹ!

Thâm hụt Thương mại hay Siêu Thặng? Việt Nam cần tính toán lại cán cân thương mại với Mỹ!

#ThặngdưThương mại #ViệtNam #Mỹ #Côngnghệ #DịchvụKỹthuậtSố #CánCânThươngMại

Thương mại Việt – Mỹ đang ở bước ngoặt quan trọng. Trong khi số liệu xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Mỹ cho thấy thặng dư thương mại lên tới hơn 123 tỷ USD, một phần giá trị khổng lồ từ dịch vụ kỹ thuật số, công nghệ và giải trí mà người Việt chi trả cho các tập đoàn Mỹ lại chưa được tính toán đầy đủ và chính xác. Điều này đặt ra vấn đề cấp thiết: cần tính toán toàn diện cả dịch vụ vào thặng dư thương mại để phản ánh đúng thực trạng quan hệ thương mại giữa hai nước.

Hàng chục triệu người Việt Nam đang sử dụng các dịch vụ của các tập đoàn công nghệ lớn Mỹ như Google, Facebook (Meta), YouTube, Netflix, Amazon… Mặc dù không có trụ sở chính thức tại Việt Nam, các doanh nghiệp này vẫn thu về hàng tỷ USD mỗi năm từ quảng cáo, nội dung số, phần mềm và dịch vụ giải trí. Ông Nguyễn Đình Duy, Giám đốc và chuyên gia phân tích cao cấp của VIS Rating, nhấn mạnh rằng các khoản chi tiêu của hộ gia đình Việt Nam cho những sản phẩm, dịch vụ này cần được đưa vào cán cân thương mại dịch vụ. Việc bỏ qua yếu tố này dẫn đến bức tranh thương mại bị méo mó, bởi Mỹ thường chỉ tập trung vào thâm hụt hàng hóa mà bỏ qua phần dịch vụ.

Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy chi tiêu của Việt Nam cho nhập khẩu dịch vụ tăng mạnh, từ 18,3 tỷ USD năm 2020 lên 36,1 tỷ USD năm 2024. Các công ty Mỹ đóng vai trò quan trọng trong con số này, trở thành những nhà cung cấp dịch vụ chủ chốt cho thị trường Việt Nam. Đây là vấn đề Chính phủ cần làm rõ trong các cuộc đàm phán thương mại để đảm bảo tính công bằng trong cán cân thương mại giữa hai nước.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng các sản phẩm trí tuệ và kỹ thuật số như phim ảnh, phần mềm, giải trí trực tuyến chưa được tính chính xác vào tổng giá trị nhập khẩu từ Mỹ. Đây là một thiếu sót lớn, vì mặc dù không phải hàng hóa vật chất, chúng lại chiếm tỷ trọng tài chính rất cao. Nếu tính đầy đủ các sản phẩm phi vật thể này, cán cân thương mại giữa Mỹ và Việt Nam có thể giảm đáng kể so với mức thâm hụt hơn 100 tỷ USD hiện nay.

Ông Đinh Quang Hinh, Trưởng bộ phận vĩ mô và chiến lược thị trường của VnDirect, cho rằng trong quá trình đàm phán, Việt Nam cần phản hồi rõ ràng với Mỹ để tạo ra sự cân bằng hơn giữa thương mại hàng hóa và dịch vụ, cũng như trong đầu tư.

Thế giới đang chuyển mạnh sang nền kinh tế phi vật thể hóa, và thương mại không chỉ là chuyện container hàng hóa hay số liệu xuất nhập khẩu truyền thống nữa. Dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ kỹ thuật số, đang là “ẩn số lớn” trong cán cân thương mại Việt – Mỹ. Chỉ khi “ẩn số” này được làm rõ, bức tranh kinh tế giữa hai nước mới được nhìn nhận toàn diện, giảm thiểu hiểu lầm và áp lực không đáng có trong các cuộc đàm phán thương mại song phương. Trần Nam

Thương mại Việt – Mỹ đang đứng trước bước ngoặt lớn. Trong khi hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ được thống kê chi tiết, thể hiện Việt Nam xuất siêu hơn 123 tỷ USD thì một phần giá trị cực lớn – dịch vụ kỹ thuật số, công nghệ, giải trí mà người Việt đang trả tiền cho các tập đoàn Mỹ – lại chưa được tính đúng, tính đủ. Điều này đặt ra yêu cầu: phải tính cả dịch vụ vào thặng dư thương mại, để phản ánh đúng bản chất giao thương giữa hai nước.

Hiện nay, hàng chục triệu người Việt sử dụng các dịch vụ từ những tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ như Google, Facebook (Meta), YouTube, Netflix, Amazon… Dù không có hiện diện pháp lý chính thức tại Việt Nam, các doanh nghiệp này vẫn thu về hàng tỷ USD mỗi năm từ quảng cáo, nội dung số, phần mềm và các dịch vụ giải trí.

Theo ông Nguyễn Đình Duy, Giám đốc và chuyên gia phân tích cao cấp của VIS Rating, các khoản chi tiêu từ hộ gia đình Việt Nam cho những sản phẩm, dịch vụ như vậy rõ ràng cần được đưa vào cán cân thương mại dịch vụ. Việc bỏ qua yếu tố này khiến bức tranh thương mại trở nên lệch lạc, bởi Mỹ thường chỉ tập trung vào phần thâm hụt hàng hóa mà cố tình bỏ qua phần dịch vụ.

Số liệu từ Cơ quan thống kê quốc gia cho thấy, chi tiêu của Việt Nam cho nhập khẩu dịch vụ đã tăng mạnh, từ 18,3 tỷ USD năm 2020 lên đến 36,1 tỷ USD năm 2024. Các công ty Mỹ đóng vai trò lớn trong con số này, trở thành những nhà cung cấp dịch vụ quan trọng cho thị trường Việt Nam. Đây là vấn đề cần được Chính phủ làm rõ trong quá trình đàm phán thương mại, để đảm bảo sự công bằng trong cán cân giữa hai nước.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, các sản phẩm trí tuệ và kỹ thuật số như phim ảnh, phần mềm, giải trí trực tuyến hiện chưa được tính đúng vào tổng giá trị nhập khẩu từ Mỹ vào Việt Nam. Đây là một thiếu sót lớn khi những sản phẩm này không phải là hàng hóa vật chất, nhưng lại chiếm tỷ trọng tài chính rất cao. Nếu tính đầy đủ cả các sản phẩm phi vật thể như vậy, thì cán cân thương mại giữa Mỹ và Việt Nam có thể sẽ không còn thâm hụt ở mức hơn 100 tỷ USD như hiện nay, mà giảm đi đáng kể.

Theo ông Đinh Quang Hinh, Trưởng bộ phận vĩ mô và chiến lược thị trường của VnDirect, trong quá trình đàm phán, Việt Nam cần có những phản hồi rõ ràng với Mỹ để tạo ra sự cân bằng hơn giữa thương mại hàng hóa và dịch vụ, cũng như trong đầu tư.

Thế giới hiện nay đang bước vào giai đoạn phi vật thể hóa mạnh mẽ, và thương mại không còn chỉ là câu chuyện của container hàng hóa hay số liệu xuất nhập khẩu truyền thống. Dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ kỹ thuật số, đang trở thành một “ẩn số lớn” trong cán cân thương mại Việt – Mỹ. Chỉ khi phần ẩn số này được đưa ra ánh sáng, bức tranh kinh tế giữa hai quốc gia mới được nhìn nhận một cách toàn diện, từ đó giảm thiểu những hiểu lầm hoặc áp lực không đáng có trong các cuộc đàm phán thương mại song phương.

Trần Nam