# “Mắt Vũ Trụ” Kỳ Bí Nhìn Thẳng Vào Trái Đất: Phát Hiện Vòng Einstein Hiếm Thấy! #MắtVũTrụ #VòngEinstein #JamesWebb #ThiênVănHọc

# “Mắt Vũ Trụ” Kỳ Bí Nhìn Thẳng Vào Trái Đất: Phát Hiện Vòng Einstein Hiếm Thấy! #MắtVũTrụ #VòngEinstein #JamesWebb #ThiênVănHọc

Nhóm nghiên cứu quốc tế dẫn đầu bởi nhà thiên văn học Guillaume Mahler từ Đại học Liège (Bỉ) vừa công bố một phát hiện gây chấn động: một “vòng Einstein”, một hiện tượng vũ trụ cực kỳ hiếm gặp, được phát hiện thông qua dữ liệu từ kính viễn vọng không gian James Webb. Hình ảnh thu được, sau khi được xử lý màu sắc, cho thấy một cấu trúc kỳ lạ giống như một con mắt khổng lồ, đang nhìn thẳng về phía Trái Đất.

Tuy nhiên, “con mắt vũ trụ” bí ẩn này không phải là một sinh vật ngoài hành tinh. Thực chất, đó là một thiên hà xoắn ốc, tương tự như Ngân Hà của chúng ta, nằm ở khoảng cách vô cùng xa. Hình dạng đặc biệt của nó là kết quả của hiện tượng “thấu kính hấp dẫn”.

Trong hành trình đến Trái Đất, ánh sáng từ thiên hà xa xôi này đã đi qua một cụm thiên hà khác, cụ thể là SMACSJ0028.2-7537. Lực hấp dẫn khổng lồ của cụm thiên hà này đã làm cong không-thời gian, khiến ánh sáng từ thiên hà xa hơn bị bẻ cong và biến dạng khi đi qua. Cụm thiên hà này đóng vai trò như một “thấu kính hấp dẫn”, phóng đại và biến đổi hình ảnh của thiên hà xa xôi phía sau.

Vòng Einstein, một dạng biến dạng đặc biệt do hiện tượng thấu kính hấp dẫn gây ra, chỉ xuất hiện khi Trái Đất, thấu kính hấp dẫn và thiên hà xa xôi nằm gần như thẳng hàng hoàn hảo. Hình ảnh thu được bởi James Webb cho thấy một vòng tròn gần như hoàn chỉnh, kèm theo một số phần ánh sáng bị biến dạng xung quanh, tạo nên hình ảnh “con mắt” ấn tượng.

Sự kiện này vô cùng hiếm hoi. Việc quan sát được một vòng Einstein cung cấp cơ hội quý giá để nghiên cứu các thiên hà nằm quá xa để có thể quan sát trực tiếp bằng các kính viễn vọng thông thường. Bằng cách phân tích sự biến dạng của ánh sáng, các nhà khoa học có thể hiểu rõ hơn về cả thiên hà xa xôi và chính “thấu kính hấp dẫn” đã tạo ra hiện tượng đặc biệt này. Phát hiện này một lần nữa chứng minh sức mạnh đáng kinh ngạc của kính viễn vọng James Webb trong việc khám phá những bí ẩn sâu thẳm của vũ trụ.

Sàng lọc dữ liệu từ kính viễn vọng không gian mạnh nhất thế giới James Webb, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà thiên văn học Guillaume Mahler từ Đại học Lìege (Bỉ) đã xác nhận một vật thể vũ trụ cực kỳ hiếm gặp gọi là “vòng Einstein”.

Trong hình ảnh được chỉnh màu để người xem có thể quan sát, vật thể vũ trụ bí ẩn hiện lên giống một con mắt thú dữ có con ngươi rực sáng, đang nhìn trừng trừng vào người Trái Đất.

Nhưng nó thực ra là một thiên hà xoắn ốc giống như thiên hà Milky Way (Ngân Hà) của chúng ta, nằm ở rất xa.

“Mắt vũ trụ” mà các nhà khoa học Bỉ xác định là một thiên hà bị biến dạng khi đi qua vùng không – thời gian cong vênh – Ảnh: NASA/ESA/CSA

Theo Sci-News, trên đường di chuyển đến Trái Đất, ánh sáng tạo nên hình ảnh của thiên hà cực xa đã đụng độ một thành viên trong cụm thiên hà SMACSJ0028.2-7537.

Vật thể nằm giữa thiên hà xoắn ốc cực xa và Trái Đất này có lực hấp dẫn cực lớn, nên đã bẻ cong không – thời gian, khiến luồng ánh sáng từ thiên hà nói trên bị biến dạng khi vượt qua nó.

Các nhà khoa học gọi vật thể nằm giữa đó là “thấu kính hấp dẫn”.

Thấu kính hấp dẫn đôi khi có thể hoạt động như một chiếc kính lúp, phóng to các vật thể ở rất xa, giúp người Trái Đất có thể nhìn chúng dễ dàng hơn.

Nhưng không phải lúc nào những chiếc thấu kính vũ trụ này cũng có thể truyền tải hình ảnh nguyên vẹn của vật thể xa phía sau nó. Đôi khi chúng làm biến dạng hay nhân bản vật thể xa đó.

Vòng Einstein là một kiểu cấu trúc bị biến dạng trong số đó, cực hiếm gặp. Một chiếc vòng Einstein tròn đều như trường hợp này chỉ được tạo ra khi Trái Đất, thấu kính hấp dẫn và vật thể hậu cảnh nằm trên một đường thẳng hoàn hảo.

Theo các tác giả, vòng Einstein có thể xuất hiện dưới dạng một vòng tròn đầy đủ hoặc một phần vòng tròn, có thể kèm với một ít ánh sáng bị biến dạng khác quanh vòng như trong trường hợp này.

Nhưng bất kể được nhìn thấy trong tình trạng nào, những “mắt vũ trụ” tương tự luôn đem lại dịp may hiếm có để nghiên cứu các vật thể quá xa để nhìn trực tiếp bằng kính viễn vọng.

Tìm hiểu về cách vật thể đó bị biến dạng cũng giúp các nhà khoa học hiểu thêm về chiếc thấu kính hấp dẫn tạo nên hình ảnh đặc biệt đó.

Anh Thư